2019 HAZİRAN AYINDAKİ EKONOMİK GELİŞMELER VE ÖZET RAPORLAR

Tüm Haberler

 

MANİSA ODA VE BORSALAR TÜRKİYE EKONOMİSİ ve MANİSA İLE İLGİLİ ÖZET RAPORLAR

 

 

Özet (Haziran-Temmuz 2019):

1. Enflasyon oranı %15,72. Endeks, bir önceki yılın aynı ayına göre ise yüzde 15,72 oranında artış göstermiştir.

2. Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) GSYH büyüme hızı, 2019’un birinci çeyreğinde yüzde -2,6 seviyesinde gerçekleşmiştir.

3. Tüketici Güven Endeksi bir önceki aya göre artış sergilemiştir: 2019 Mayıs ayında 55,3 olan Tüketici Güven Endeksi, 2019 Haziran ayında 2,3 puan artarak 57,6 seviyesine yükselmiştir.

4. Haziran ayı Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE): Haziran ayında Reel Kesim Güven Endeksi bir önceki aya göre yüzde 4 oranında artmıştır. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre ise yüzde 2 oranında azalmıştır.

5. İnşaat ve Hizmet Sektörü Güven Endeksi:  İnşaat Sektörü Güven Endeksi 2019 yılı Mayıs ayında 49,8 olan inşaat sektörü güven endeksi, 2019 yılı Haziran ayında 0,7 puan artarak 50,4 değerine yükselmiştir. Hizmet sektörü güven endeksi 2019 yılının Mayıs ayına göre yüzde 7,6 oranında artarak (6,6 puan) 93,3 olurken, 2018 yılı Haziran ayına göre yüzde 2,9 oranında (2,8 puan) azalmıştır.

6. TEPAV Güven Endeksi: Perakende güveni geçen yıla ve geçen aya kıyasla arttı. Haziran ayında -13,7 puan değerini alan TEPE, geçen yılın aynı dönemine göre 0,9 puan, geçen aya göre 1,4 puan arttı. TEPE değerinin geçen yıla ve geçen aya göre artışında geçtiğimiz 3 ayda işlerin durumu göstergesindeki iyileşme etkili oldu.

 

7. Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kredi Borcu:  Kısa vadeli dış borç stoku 2019 yılı Nisan ayı itibarıyla 2018 yılsonuna göre 4 milyar ABD doları artmış ve yaklaşık 120,6 milyar ABD doları olarak gerçekleşmiştir.

8. 2019 Mayıs Ayına Ait Kurulan ve Kapanan Şirket İstatistikleri:

2019 yılı Mayıs ayında kurulan kooperatiflerin sayısında bir önceki aya göre %33,33 artış oldu. Bir önceki aya göre kapanan şirket sayısında %20,94, kapanan kooperatif sayısında %36,00 oranında artış olup, kapanan gerçek kişi ticari işletme sayısında %5,85 azalış olmuştur.

 

 

 

 

 

 

1. Haziran 2019 Tüketici Fiyat Endeksi’ne (TÜFE) ilişkin veriler Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 3 Temmuz 2019 tarihinde yayımlandı.

TÜİK tarafından aylık yayımlanan TÜFE, kentlerde yaşayan hanelerin tükettiği mal ve hizmet fiyatlarının zaman içindeki ortalama değişim hakkında bilgi vermektedir.

2019 yılı Haziran ayında Türkiye Geneli TÜFE endeksi (Tablo 1) bir önceki aya (Mayıs 2018) göre yüzde 0,03 artarak 413,63 değerine yükselmiştir. Endeks, bir önceki yılın aynı ayına göre ise yüzde 15,72 oranında artış göstermiştir. Haziran (2019) ayında ana harcama grupları itibariyle en yüksek artış yüzde 2,65 ile lokanta ve oteller grubunda yaşanırken bunu yüzde 1,86 ile çeşitli mal ve hizmetlerde grubu takip etmektedir. Öte yandan en fazla düşüş yüzde 1,65 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yaşanırken bunu yüzde 1,57 ile giyim ve ayakkabı grubu izlemektedir.

Tablo 1’deki veriler ana harcama grupları ve genel endeksler ile bu endekslerin büyüme hızları (enflasyon) konusunda bilgi vermektedir. Ancak ana harcama gruplarının ortalama enflasyon oranına etkisi, bu grupların tüketici sepetindeki ağırlıklarına bağlı olacaktır. Ana harcama grup endekslerindeki yüzde artışlar bu harcama gruplarının tüketici sepeti içindeki payları ile çarpılarak ortalama (TÜFE temelli) enflasyona etkileri Tablo 2’de verilmiştir. Türkiye genelindeki ortalama fiyat artışına en büyük etki (0,19) lokanta ve oteller grubundan gelmektedir. Bunu 0,09 ile çeşitli mal ve hizmetler grubu takip etmektedir. Öte yandan gıda ve alkolsüz içecekler (0,38) ile giyim ve ayakkabı (0,11) gruplarının etkisi negatif olarak gerçekleşmektedir.

Tablo 1: Ana-Harcama Gruplarına Göre Tüketici Fiyat Endeksi ve Değişim Oranları

*Bir önceki yılın aynı ayına göre enflasyon değişimi
**Bir önceki aya göre enflasyon değişimi

 

Tablo 2: Ana-Harcama Gruplarının Genel Endeksteki Aylık Değişime Olan Etkisi (%), Haziran 2019      

 

TÜİK tarafından hesaplanan özel kapsamlı TÜFE göstergelerinden işlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE endeksi bir önceki aya göre yüzde 1,19 oranında artarak 368,63 değerini almıştır. Endeks son 12 ayda ortalama olarak yüzde 18,89 oranında artmıştır. İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç (özel kapsamlı) endeksin bir önceki yılın aynı ayına göre artış oranı ise yüzde 16,28 olarak gerçekleşmiştir.

Şekil 1: 2008-2018 zaman aralığında enflasyon değişim                                         

 

 

 

2.  Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) dördüncü çeyrek değerlerine ilişkin veriler Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 31 Mayıs 2019 tarihinde yayımlandı.

Tablo 1: Gayrisafi Yurtiçi Hasıla Sonuçları, 2018-2019

 

Yıl

Çeyrek

Cari fiyatlarla (Milyar TL)

Cari fiyatlarla (Milyar $)

Zincirlenmiş hacim endeksi (2009=100)

Endeks değişim oranı* (%)

2018

I

789

207

158,4

7,4

II

885

205

172,8

5,3

III

1.017

188

183,8

1,8

IV

1.010

185

180,5

-3,0

Yıllık

3.701

784

173,9

2,6

2019

I

915

170

154,2

-2,6

 

Tablo 1’de görüldüğü üzere GSYH zincirlenmiş hacim endeksinin (2009=100) bir önceki yılın aynı dönemine göre değişim oranı ile hesaplanan GSYH büyüme hızı, 2019’un birinci çeyreğinde yüzde -2,6 seviyesinde gerçekleşmiştir.

Ek: İllerin GSYH değerleri, 2017

 

 

 

 

 

3. Haziran 2019 Tüketici Güven Endeksi’ne ilişkin veriler Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 20 Haziran 2019 tarihinde yayımlandı.

TÜİK tarafından aylık yayımlanan Tüketici Güven Endeksi, tüketicilerin yakın gelecekte yapılması planlanan harcama ve tasarruflarına ilişkin eğilimleri hakkında bilgi vermektedir.

Tüketici Güven Endeksi bir önceki aya göre artış sergilemiştir.

2019 Mayıs ayında 55,3 olan Tüketici Güven Endeksi, 2019 Haziran ayında 2,3 puan artarak 57,6 seviyesine yükselmiştir. Böylelikle, geçtiğimiz ay gösterdiği azalışın ardından artış eğilimi göstermiştir. Bir önceki yılın aynı dönemine göre ise 12,5 puan azalış göstermiştir.

Şekil 1: Tüketici Güven Endeksi (Ocak 2018-Haziran 2019)

Tüketici Güven Endeksi alt kalemlerindeki değişime bir önceki aya göre bakıldığında, gelecek 12 ay için işsiz sayısındaki düşüş beklentisinin değişmediğini ve genel ekonomik durum beklentisinin (3,8 puan) yükseldiğini, bu beklentilerin yanı sıra hanenin maddi durum beklentisinin de (4,4 puan) arttığı görülmektedir. (Tablo 1). Tasarruf etme ihtimali ise Mayıs ayında 20,8 puan iken Haziran ayında 22,0 puana yükselmiştir.

Tablo 1:Tüketici Güven Endeksi Alt Kalemleri

Endeks

Bir Önceki Aya Göre Değişim Oranı, %

Mayıs’19

Haziran’19

Mayıs’19

Haziran’19

Tüketici Güven Endeksi

55,3

57,6

-13,0

4,3

Hanenin maddi durum beklentisi

73,9

78,3

-10,1

5,9

Genel ekonomik durum beklentisi

70,1

73,9

-14,9

5,4

İşsiz sayısı beklentisi1

56,3

56,3

-11,3

0,0

Tasarruf etme ihtimali

20,8

22,0

-20,3

6,1

(1) İşsiz sayısı beklentisi endeksinin artması işsiz sayısı beklentisinde azalışı, azalması ise işsiz sayısı beklentisinde artışı göstermektedir.

 

 

 

4.  Haziran ayı Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından 24 Haziran 2019 tarihinde yayımlandı.

Haziran ayında Reel Kesim Güven Endeksi (Şekil 1) bir önceki aya göre yüzde 4 oranında artmıştır. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre ise yüzde 2 oranında azalmıştır. Mevsimlikten arındırılmış Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE-MA) ise bir önceki aya göre yüzde 5,2 oranında artarken, bir önceki yılın aynı ayına göre de yüzde 2,8 oranında azalmıştır.

Şekil 1: Reel Sektör Güven Endeksi (Haziran 2018- Haziran 2019)

 

Tablo 1: Bileşenler Bazında Reel Kesim Güven Endeki (Haziran 2017, Haziran 2018, Haziran 2019)

REEL KESİM GÜVEN ENDEKSİ (RKGE)

2017

           2018                         2019

Haziran

Haziran

Haziran

Reel Kesim Güven Endeksi

112,40

104,60

102,5

Toplam sipariş miktarı (Mevcut durum)

99,10

92,20

82,8

Mamul mal stok miktarı (Mevcut durum) (*)

98,60

98,50

98,4

Üretim hacmi (Gelecek 3 ay)

116,60

110,80

111,0

Toplam istihdam (Gelecek 3 ay)

114,90

112,40

105,1

Toplam sipariş miktarı (Son 3 ay)

130,20

112,60

114,1

İhracat sipariş miktarı (Gelecek 3 ay)

116,30

115,00

116,1

Sabit sermaye yatırım harcaması

112,20

111,30

102,2

Genel gidişat

111,40

84,20

90,2

(*) Mamul mal stok miktarı yayılma endeksi oluşturulurken ters kodlanmaktadır. Yayılma endeksinin artışı stok azalışına,

azalışı stok artışına işaret etmektedir.

 

 

 

 

5. Haziran ayı inşaat ve hizmet sektörü güven endeksleri TÜİK tarafından 24 Haziran 2019 tarihinde yayımlandı.

İnşaat sektörü güven endeksi

2019 yılı Mayıs ayında 49,8 olan mevsim etkilerinden arındırılmış inşaat sektörü güven endeksi, 2019 yılı Haziran ayında 0,7 puan artarak 50,4 değerine yükselmiştir. Bir önceki yılın aynı dönemine göre ise 75,3 puan olan inşaat sektörü güven endeksi 24,9 puan azalarak yüzde 33,0 oranında düşmüştür.

Tablo 1: İnşaat Sektörü Güven Endeksi Bileşenleri (Mayıs 2019 - Haziran 2019)

Endeks

May.19

Haz.19

İnşaat Sektörü Güven Endeksi

49,8

50,4

Alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyi

38,4

37,3

Toplam çalışan sayısı beklentisi (gelecek 3 aylık dönemde)

61,2

63,6

 
Hizmet sektörü güven endeksi

2019 Haziran ayı mevsimlikten arındırılmış hizmet sektörü güven endeksi incelendiğinde (Şekil 2), 2018 yılı Haziran ayına göre yüzde 6,4 oranında azalış gösterdiği (5,8 puan) ve 85,4 puana düştüğü göze çarpmaktadır. 2019 yılı Mayıs ayına göre bakıldığında ise yüzde 7,5 oranında arttığı (6,0 puan) görülmektedir.

Mevsimlikten arındırılmamış endeks ise, 2019 yılının Mayıs ayına göre yüzde 7,6 oranında artarak (6,6 puan) 93,3 olurken, 2018 yılı Haziran ayına göre yüzde 2,9 oranında (2,8 puan) azalmıştır.

Şekil 2: Hizmet Sektörü Güven Endeksi (Haziran 2018 – Haziran 2019)

 

 

Tablo 2: Hizmet sektörü güven endeksi alt bileşenleri (Nisan 2019 – Mayıs 2019)

Endeks

May. 19

Haz. 19

Hizmet Sektörü Güven Endeksi

79,4

85,4

İş Durumu (Son 3 aylık dönemde)

75,1

81,6

Hizmetlere olan talep (son 3 aylık dönemde)

73,2

79,1

Hizmetlere olan talep beklentisi (gelecek 3 aylık dönemde)

90,0

95,6

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

6. TEPAV Perakende Güven Endeksi:

 

Perakende güveni geçen yıla ve geçen aya kıyasla arttı. Haziran ayında -13,7 puan değerini alan TEPE, geçen yılın aynı dönemine göre 0,9 puan, geçen aya göre 1,4 puan arttı. TEPE değerinin geçen yıla ve geçen aya göre artışında geçtiğimiz 3 ayda işlerin durumu göstergesindeki iyileşme etkili oldu.

 

Perakendecilerin satış beklentileri azaldı

 

Önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentilerinin denge değeri Haziran 2019’da -12,8 puan oldu. Buna göre önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentileri, bir önceki aya göre 8,4 puan, bir önceki yılın aynı ayına göre 12,5 puan azaldı.

Perakende güveni en fazla artan sektör “yiyecek, içecek ve tütün ürünleri” oldu

Perakendecilerin sipariş, satış ve istihdam beklentileri azaldı

TEPE anketine soru bazında bakıldığında Haziran 2019’da, “geçtiğimiz 3 ayda işlerin durumu” ve “önümüzdeki 3 ayda satış fiyatı beklentisi” göstergelerinde hem Haziran 2018’e göre hem de Mayıs 2019’a göre artış; “önümüzdeki 3 ayda tedarikçilerden sipariş, satış ve istihdam beklentileri” göstergeleri azalış gösterdi. “İşlerin geçen yıla göre durumu” göstergesi Haziran 2018’e göre azalırken, Mayıs 2019’a göre arttı. “Gelecek yıl mağaza sayısı beklentisi” göstergesi ise Haziran 2018’e göre artarken, Mayıs 2019’a göre azaldı.

AB’de perakende güveni azaldı

 

AB-28 Perakende Güven Endeksi, Haziran 2019’da -0,3 puan değerini aldı. AB-28’de perakende güveni bir önceki aya göre 1,3 puan, geçen yılın aynı dönemine göre 3,8 puan azaldı. Türkiye, geçen yılın aynı dönemine kıyasla AB-28 ve Euro Bölgesi’nden daha iyi performans sergiledi.

 

 

 

7. Kısa vadeli dış borçlara ilişkin 2019 Nisan ayı verileri, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından 20 Haziran 2019 tarihinde yayımlandı.

Kısa vadeli dış borçlar, temel olarak bankaların aylık döviz vaziyeti stokları, özel sektörün yurt dışından sağladığı kredilerin izlendiği veri tabanı, ticari kredilere ilişkin Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ithalat verileri ve Merkez Bankası aylık döviz vaziyeti kaynaklarından derlenmektedir.

Buna göre, kısa vadeli dış borç stoku 2019 yılı Nisan ayı itibarıyla 2018 yılsonuna göre 4 milyar ABD doları artmış ve yaklaşık 120,6 milyar ABD doları olarak gerçekleşmiştir (Şekil 1). Aynı dönemde bankalar kaynaklı kısa vadeli dış borç stoku 361 milyon ABD doları artarak 57,5 milyar ABD dolarına, diğer sektörler kaynaklı kısa vadeli dış borç stoku 4,1 milyar ABD doları artarak 57,7 milyar ABD dolarına yükselmiştir.

Şekil 1: Kısa Vadeli Dış Borç Stoku (1990:Q1- Nisan 2019, Milyon ABD Doları)

        Kaynak: TCMB

 

8. 2019 Mayıs Ayına Ait Kurulan ve Kapanan Şirket İstatistikleri:

2019 yılı Mayıs ayında kurulan kooperatiflerin sayısında bir önceki aya göre %33,33 artış oldu.

Bir önceki aya göre kurulan şirket sayısı %0,34 kurulan gerçek kişi ticari işletme sayısı %1,97 oranında azalmış olup kurulan kooperatif sayısı %33,33 oranında artmıştır. 
Bir önceki aya göre kapanan şirket sayısında %20,94 kapanan kooperatif sayısında %36,00 oranında artış olup, kapanan gerçek kişi ticari işletme sayısında %5,85 azalış olmuştur.

Kapanan kooperatif sayısında geçen yılın aynı ayına göre %7,94 oranında artış oldu.

2019 yılı Mayıs ayında, 2018 yılı Mayıs ayına göre kurulan şirket sayısı %18,56 kurulan gerçek kişi ticari işletme sayısı %49,72 oranında azalmış olup kurulan kooperatif sayısı %19,63 oranında artmıştır.

2019 yılının ilk beş ayında kapanan kooperatif sayısı, 2018 yılının aynı dönemine göre %11,11 oranında azaldı.

2019 yılının ilk beş ayında 2018 yılının aynı dönemine göre kapanan şirket sayısı %1,37 kapanan gerçek kişi ticari işletme sayısı %14,05 oranında artmış olup kapanan kooperatif sayısında %11,11 oranında azalış gözlenmiştir.

2019 Mayıs Ayı Genel Görünümü

İLAN
TÜRÜ

ŞİRKET
TÜRÜ

MAYIS 2019

NİSAN

 2019

Bir Önceki Aya Göre Değişim     (%)

MAYIS 2018

Bir Önceki Yılın Aynı Ayına Göre Değişim (%)

OCAK- MAYIS

  (5 Aylık)

2018

2019

Değişim       (%)

Kurulan*

Şirket

6.670

6.693

-0,34

8.190

-18,56

40.744

35.392

-13,14

Kooperatif

128

96

33,33

107

19,63

494

485

-1,82

Ger.Kişi Tic.İşl.

1.792

1.828

-1,97

3.564

-49,72

18.818

10.356

-44,97

Tasfiye

Şirket

1.256

1.080

16,30

945

32,91

5.223

5.997

14,82

Kooperatif

85

77

10,39

86

-1,16

288

305

5,90

Kapanan**

Şirket

878

726

20,94

589

49,07

4.731

4.796

1,37

Kooperatif

68

50

36,00

63

7,94

423

376

-11,11

Ger.Kişi Tic.İşl.

1.191

1.265

-5,85

988

20,55

8.151

9.296

14,05

* Kurulan gerçek kişi ticari işletmesi sayısı adi ortaklıkları da içermektedir.

* * Kapanan gerçek kişi ticari işletmesi sayısı, yapılan tebligatlarla ticari faaliyeti bulunmadığı tespit edilen gerçek kişi ticari işletmesinin kayıtlarının ilgili Ticaret Sicil Müdürlükleri tarafından Ticaret Sicil Yönetmeliğinin 51. maddesine istinaden re’sen silinen işletmelerini  kapsamamaktadır. 2019 yılı Mayıs ayında 226,  Ocak-Mayıs döneminde 10.964 gerçek kişi ticari işletmesi re’sen kapatılmıştır.

 

Haber Resimleri